بررسی کانسارها و منابع معدنی سنگهای ساختمانی در استان سیستان و بلوچستان و مقایسه آن در سط
ارزش و فراوانی کانسارهای سنگ تزئینی در این ملک زرخیز به گونه ای است
که فقط با تدوین یک برنامه دقیق و اصولی می توان از این معادن خداداد به
عنوان یکی از ارکان بنیادین اقتصاد کشور بهره برد . اما متأسفانه این صنعت
سالهای طولانی تحت تأثیر اقتصاد متکی به نفت و بینشهای ناشی از آن مورد بی
مهری واقع شده و حتی در دروس دانشگاهی هم مهجور وناشناخته باقی مانده است و
این همه شاید برآمده از عدم درک و شناخت علمی این پدیده و در نتیجه نادیده
گرفتن تأثیرات اقتصادی آن و بالطبع تلقی سطحی ونادرست از کاربردهای عام
آن باشد . بنابراین اگر تغییری اساسی در فرهنگ ونحوه نگرش مردم ما به سنگ
ونیز ساختار کشف و استخراج وتولید سنگ های تزئینی صورت نگیرد وبه ویژه اگر
جنبه علمی و پژوهشی صنایع مربوط به فرآوری سنگ چنانچه باید مورد توجه قرار
نگیرد ، امید داشتن به توسعه این صنعت و حضور گسترده وفعال در بازار جهانی
این محصول کاری عبث خواهد بود . نگاهی به آمارهای موجود پیرامون وضعیت
تولید ومصرف این محصول در جهان ، درعین آنکه تصویر نسبتاً روشنی از حال و
آینده بازار جهانی سنگ به دست می دهد ، مسئولیت پژوهندگان برنامه ریزان
وکارگزاران مربوطه را دوچندان می سازد . و این واقعیت را به ما می نمایند
که از این پس عوامل یاد شده بایستی مسائلی چون جهت دهی سرمایه های داخلی و
خارجی ، تحقیق واکتشاف ، استخراج با روشهای علمی و پیشرفته ، تولید با
کیفیت مطلوب و صدور در راستای تقویت این صنعت را بیش از پیش مورد توجه قرار
دهند . بدون شک برای حرکت در مسیر توسعه صنعت سنگ تزئینی ، نخستین گام
پذیرفتن اصل اتکاء به پژوهش علمی وکنترل کیفی به عنوان تنها تعیین کننده خط
سیر ومنازل بین راه است . و این نکته ای است که باید در تمامی مراحل از
تحقیق و گردآوری اطلاعات زمین شناسی ومعرفی محصول در بازرهای جهانی در
کانون توجه قرار گیرد و دقیقاً بدان عمل شود چراکه عمل براین اساس از یک سو
برتری قابل ملاحظه ای را برای یک صادر کننده نسبت به سایر رقبای جهانی به
ارمغان خواهد آورد و از دیگر سو عرضه کننده را واخواهد داشت تا برای از دست
ندادن خریداران بالقوه وبالفعل فعالیت خود را در همه جوانب مطلوب و کارآمد
نماید. برای مثال میتوان اولین تأثیر عمل بر اساس شناخت وپژوهش علمی را به
ویژه در این صنعت در تازه گردانیدن روشهای اکتشاف واستخراج معادن دید . چه
درجهان کنونی که تحولات ونوآوریها در زمینه علوم وصنایع به گونه ای حیرت
افزا سرعت وتنوع یافته ، نمی توان هنوز با روشهای کهنه وشیوه های ابتدایی
وعمدتاً غیر اقتصادی وارد میدان شد و حضوری قدرتمند را هم در دنیای رقابت
آمیز تجارت انتظار داشت . بدیهی است صنعت سنگ تزئینی نیز از این قائده
مستثنی نیست بلکه به اعتبار طبیعت ذوقی سلیقه ای و هنری آن حتی بیش از دیگر
صنایع در معرض تغییر وتحول ونوآوری است و در این حالت است که موضوع متحول
نمودن روشهای اکتشاف به عنوان پایه واساس استخراج وعرضه سریع و بهنگام سنگ
های جدید مورد توجه قرار می گیرد . بر پایه این واقعیت است که امروزه حرکت
پی جویی اکتشاف یا بهره گیری از داده های حیرت آور ماهواره ای به جهشی
پرشتاب، متنوع و بسیار پیچیده تبدیل شده است و به مرحله ای رسیده که پی در
پی ذخیره ای جدید کشف می شود ومنابع عرضه سنگ از هر نظر اعم از بافت ، رنگ
وکیفیت آماده سازی رشد می یابند . بنابراین ضروری است در کنار گسترش همه
فعالیت ها وتلاشهای فنی واقتصادی جهت تولید وصدور سنگ های تزئینی به مرحله
تعیین کننده اکتشاف به صورت دقیق تر وجامع تری پرداخته شود . در مرحله
استخراج نیز تغییر روش ضد اقتصادی انفجاری وگزینش وبه کارگیری جدیدترین
سیستم های مکانیزه برش ، قطع نظر از تأثیری که بر کمیت وکیفیت تولید می
گذارد ، نتیجه دیگری هم دارد و آن جایگزین شدن فضایی مدرن ودلخواه در
کارگاه به جای کارهای سخت وزیان آورمی باشد که بالطبع کار معدنی را از
وابستگی به نیروی کار یدی رها می سازد ومحیطی مطلوب فراهم می آورد که بی شک
در جذب دانشگاهیان ، کارشناسان ومهندسان ذیربط جهت تحقیق و پژوهش واکتشاف و
استخراج مؤثر خواهد بود .
فهرست
عنوان............................................................................................................... صفحه
تقدیر و تشکر......................................................................................................... 1
فصل اول .............................................................................................................. 2
مقدمه : 3
نحوه پراکندگی استانی تعاونی های فعال در معادن سنگ های نما وتزئینی. 6
فصل دوم : 31
گسترش جغرافیایی ـ استراتیگرافی سنگهای نما و تزئیتی ایران . 32
گسترش جغرافیایی ـ استراتیگرافی سنگهای نما و تزئیتی ایران. 33
انواع سنگ های تزئینی : 35
سنگ لوح (Slate ) : .. 36
سنگ آهک و تراورتن Lime Stone and Travertine. 36
مرمر( Marble ) .. 37
تراورتن :. 39
مرمریت ( مرمر آهکی ) :Lime Stone marble . 40
مرمر اونیکس (Onix marble ) :.. 42
مرمر سرپانتین ( Serpantin marble ) :.. 43
بررسی فنی واقتصادی یک کانسار سنگ (فرمها ودستورالعمل های استاندارد):........................ 43
بررسی فنی واقتصادی یک کانسار سنگ (فرمها ودستورالعمل های استاندارد): 44
مقدمه ای بر استانداردهای سنگ های تزئینی : 47
روشهای آزمون استاندارد ASTM... 48
آزمون مقاومت خمشی : ASTM C88048
آزمون مدول گسیختگی ASTM C99 : .. 48
آزمون خمشی برای سنگلوح:(مدول گسیختگی والاستیسیته (ASTM C120: 49
آزمون مقاومت تراکمی : ASTM C170 :............... 49
آزمون جذب آب وچگالی نسبی : ASTM C97:.. 50
آزمون جذب آب سنگ لوح (ASTM C 121):.. 50
آزمون مقاومت سایشی : ASTM C241:.. 50
آزمون عملکرد سازه ای سیستمهای پوشش با سنگ(ASTM C120 –91): 51
فصل سومروشهای استخراج سنگ قواره :.................................................................... 52
روشهای استخراج سنگ قواره : 53
1 . آماده سازی دستگاه برش .. 56
2. حفاری .. 57
3 . وسایل حفاری.................................................................................................... 59
4 . برش با استفاده از سیم الماسه................................................................................. 60
تعیین اولویت سطوح برش......................................................................................... 61
برش افقی........................................ 61
برش عمودی. 62
زاویه برش........................................ 62
5 . علل پاره شدن سیم الماسه : 64
5 . علل پاره شدن سیم الماسه : 65
5 . علل پاره شدن سیم الماسه : 66
6. جهت گردش سیم الماسه.. 66
7. علل ناصاف بریده شدن سطح برش.. 67
8 . استفاده از دستگاههای اره الماسه: (هاواژ) 68
9 . چگونگی بیرون کشیدن بلوک بریده شده از سینه کار.................................................... 68
10 . ماشین آلات و نیروی انسانی مورد نیاز........... 69
10 . ماشین آلات و نیروی انسانی مورد نیاز........... 70
مقایسه سیستمهای استخراج سنگ قواره 70
جستجو ، اکتشاف و ارزیابی سنگ... 73
حفاری بهینه : 77
تعریف بازده حفاری................................ 77
سرمته........................................... 80
بازده . 80
11. کنترل و بسته بندی............................ 80
لزوم استفاده ازکامپیوتر: 82
بازده ماکزیمم، درمقاومت کم:. 82
فصل چهارم 84
فنون فرآوری.. 85
برش بلوک سنگ..................................... 85
اره های الماسه چند تیغه ای. 85
قله برها. 86
تکنولوژی مدرن فرآوری مرمر و تراورتن. 86
تکنولوژی.............................................................................................................. 86
هزینه های تولید 93
هزینه مصرف شدنیها 94
فصل پنجم 98
انواع گرانیت......................................................................................................... 100
خواص فیزیکی گرانیت............................... 101
موارد استفاده گرانیت. 101
معیارهای انتخاب گرانیت.......................................................................................... 102
عوامل قیمت. 102
پرداخت گرانیت...................................................................................................... 103
استخراج گرانیت با سیم برش الماسه. 105
سیستم های برش با آب.. 109
سیستم برش با آب و مواد ساینده.................................................................................. 112
فصل ششم: 119
سهم ویژه معادن سنگهای نما و تزئینی در مجموعه فعالیت معدنی کشور : 120
مقایسه میزان و ارزش تولید سالانه معادن سنگهای نما و تزئینی با دیگر معادن : 121
چگونگی استخراج سنگ در جهان. 123
آینده صادرات سنگ های ساختمانی در ایران :............................................................... 125
قیمتهای جهانی سنگ............................................................................................. 125
نگاهی به مصرف سرانه سنگ در کشورهای مصرف کننده عمده: 130
نگاهی به مصرف سرانه سنگ در کشورهای مصرف کننده عمده: 131
تولید کنندگان عمده گرانیت در جهان : 132
فصل هفتم 135
ویژگیهای فرسایشی و ناپایداری سنگ: 136
نگهداری سنگفرش.................................................................................................. 141
لک زدایی.............................................................................................................. 143
زدودن لکه های مس وبرنز. 145
زدودن لکه های روغن و چربی از سطح مرمر............................................................... 145
چسبهای 100% جامد واستفاده از آن به جای دوغاب سیمان در نصب سنگ.......................... 146
رنگ در سنگهای طبیعی. 148
کامپیوتر صنعت سنگ را هم متحول کرده است............................................................... . 151
فصل هشتم 153
مقالات انگلیسی RICH QUARRIES AND DIAMOND WIRE SARE SAWING ....156
NEW BIRTH IN AN OLD CONTEXT........................................................... …158
NEYRIZ MINE............................................................................................... …159
مراجع.................................................................................................................. ....160
